Eerste haarscheurtjes in Zwolse coalitie

Over een maand gaan de Zwolse collegepartijen het eigen beleid evalueren. Vooral bij de VVD borrelen de irritaties op over de samenwerking met de ChristenUnie.

Eindelijk was er vorige week een voorstel dat het haalde zónder dat de ChristenUnie goedkeuring hoefde te geven. Bijna alle politieke partijen in de stad kwamen met elkaar overeen dat de horeca in ieder geval een jaar lang zelf mag bepalen wanneer de tent gaat sluiten. Jubel bij de voorstanders van het plan dat volgens hen noodzakelijk is om van Zwolle een bruisende (studenten)stad te maken, een zinsnede die veelvuldig terugkomt in debatten, maar zelden in de realiteit. Verliezer was de ChristenUnie die juist fel tegenstander is om cafés langer open te houden in de binnenstad.

Op het eerste gezicht lijkt de pilot voor de horeca in het centrum weinig waarde te hebben voor de politieke verhoudingen. Maar schijn bedriegt, zeker voor wie de laatste maanden zijn oor te luister heeft gelegd in de spelonken van het gemeentehuis. Opmerkelijk is dat het vooral coalitiepartijen D66 en VVD waren die een voortrekkersrol hebben genomen om voor het voorstel een meerderheid te vinden. Zónder de ChristenUnie, de grootste partij in de raad en het college en hun coalitiepartner.

Dieptepunt
Al maanden groeit de onvrede over de samenwerking in de coalitie, vooral bij de VVD. Dieptepunt voor de liberalen was de discussie over de koopzondagen, waarin de partij het eigen standpunt – alle winkels open op zondag – op geen enkele manier wist te verdedigen. Sterker nog, fractievoorzitter Aly van der Vegte maakte tijdens het debat een karikatuur van de eigen partij en schoffeerde ook nog eens de indiener van een petitie die wilde dat supermarkten zelf mochten bepalen of ze wel of niet open zouden gaan op zondag. Dat waren juist standpunten waar de hele VVD tijdens de verkiezingscampagne hoog op had ingezet.

Voor enkele prominente VVD’ers in Zwolle is de houdgreep waarin de ChristenUnie hen gevangen houdt inmiddels reden om zich langzaam los te wurmen. Er wordt zelfs gefluisterd om nieuwe afspraken te maken of anders uit het college te stappen.

Maar niet alleen bij de VVD borrelt de ergernis over de samenwerking met de ChristenUnie verder op. Ook een prominente PvdA’er ziet steeds minder heil in de verstikkende beklemming waarin de partij verkeert. Zo hard als het oordeel van de VVD is het lid niet. ‘Er zijn tijdens de onderhandelingen voor het coalitieakkoord door ons gewoon fouten gemaakt. Daar betalen we nu de prijs voor.’

Gerdien Rots
Gerdien Rots, fractievoorzitter ChristenUnie in Zwolle.

De kritiek op de ChristenUnie behelst niet alleen het onderwerp over de koopzondagen. De algemene opinie van de critici is dat de partij van Gerdien Rots de stad niet vooruit brengt. Hoewel er in talloze debatten – ook door de ChristenUnie – wordt geroepen dat Zwolle een bruisende stad moet worden, zet juist de CU een rem op veel ontwikkelingen; geen extra koopzondagen, cafés niet langer open, winkels die geen wijn mogen schenken, het zijn enkele voorbeelden. Volgens een Zwols politicus is er zelfs bij IKEA verbijstering over de starre houding van de Zwolse politiek, met name over de koopzondagen. ‘Als zij dit van tevoren hadden geweten, waren ze naar Meppel gegaan.’

Binnen de VVD richt de kritiek zich inmiddels niet alleen meer op de ChristenUnie en Rots. Ook de eigen fractievoorzitter Van der Vegte moet het steeds meer ontgelden. In de partij en daarbuiten – vooral bij ondernemersverenigingen – worden vraagtekens geplaatst of zij in de politieke arena opgewassen is tegen Rots. Van der Vegte is veelvuldig op de hoogte gesteld van de opinies bij haar achterban, maar elke keer als zij met Rots om de tafel gaat zitten, komt ze terug met lege handen. ‘Wat er tijdens die gesprekken allemaal gebeurt, weet ik niet. Maar die fractievoorzitters van de coalitiepartijen (Van der Vegte van de VVD, Eefke Meijerink van de PvdA en Sonja Paauw van D66, red.) gaan het overleg met Rots in met alle bezwaren die er bij hun achterban zijn en ze komen eruit als makke lammetjes’, zegt een raadslid.

Respect
Bij alle klachten over de verhoudingen in de coalitie blijkt dat er daar slechts één vrouw de baas is: Gerdien Rots. Tijdens gesprekken die rondom de koopzondagen hebben plaatsgevonden wilde Rots geen millimeter opschuiven richting de wensen van de andere leden binnen de coalitie. Afspraak is afspraak, vindt zij. En aan de afspraken over de koopzondagen valt niet te tornen. De fractievoorzitter van de ChristenUnie is zo halsstarrig in haar houding dat de weerstand tegen haar groter wordt. Aan de andere kant hebben de critici óók veel respect voor Rots en haar ongebreidelde werkethiek. Zij is immers in staat geweest om de laatste twee jaar haar eigen achterban tevreden te stellen, een resultaat dat de andere partijen in de coalitie geenszins voor elkaar hebben gekregen.

Dat de kritiek nu naar buiten sijpelt – weliswaar anoniem – lijkt niet toevallig te zijn. In het collegeakkoord is afgesproken dat alle deelnemende partijen de afspraken halverwege de rit zullen evalueren en zonodig aanpassen aan de ontwikkelingen en de financiële positie van Zwolle. Dat moment is al volgende maand. Dan zal moeten blijken of de lammetjes gezamenlijk in staat zijn het hoofd te bieden aan de wolf.

Back to top button