Hoe opvang jonge vluchtelingen in Stadshagen compleet uit de hand liep

Inwoners van Zwolle-Zuid kunnen vanavond (dinsdag) naar een bijeenkomst over de opvang van 16 jonge statushouders aan de Vrouwenlaan 125. Volgens de gemeente is het een ideale locatie, maar ervaringen in Stadshagen met deze doelgroep zijn totaal anders. Daar was de overlast zó erg dat buren naar de rechter stapten. En die gaf hen gelijk.

Omwonenden van de Fonteinkruid in Stadshagen waren de overlast van 10 tot 12 jonge vluchtelingen uit Eritrea in hun buurt zó zat dat ze ervoor naar de rechter stapten. Aan de Fonteinkruid werden via stichting Timon rond 2015 zogenoemde amv’ers (alleenstaande minderjarige vreemdelingen) opgevangen in geschakelde woningen van Openbaar Belang.

Overlast jonge vluchtelingen

In de jaren daarna stapelden de klachten over overlast van de jonge vluchtelingen zich op, zo valt te lezen in een vonnis van Rechtbank Overijssel. Volgens de bewoners ging het om tal van zaken die hun woongenot dusdanig onder druk zetten, zoals:

• het laten vallen en/of welbewust gooien van fietsen tegen de auto
• het structureel trappen van ballen in de tuin
• enorme geluidsoverlast (ook in de nachtelijke uren) door het geschreeuw van de jongeren in huis en buiten in de tuin en op straat, het slaan met deuren, het rennen op trappen, het drummen en oefenen van een band, tijdens het koken (vier à vijf keer per dag) waarbij 12 jongeren in een keuken van 3×3 m tegen elkaar staan te schreeuwen
• het rennen in dakgoten en omhoog klimmen langs de regenpijp
• het vanuit de slaapkamer gooien van kussens, dekens, schoenen, kleren etc.;
• het gooien van fietsen en fietsbanden op het dak;
• het vernielen van een grote struik in de voortuin van buren door takjes uit de struik te trekken die door de jongeren worden opgegeten
• onderlinge vechtpartijen
• bedreigingen
• vervuiling in de woningen
• het meerdere keren onnodig activeren van het brandalarm waardoor de brandweer is uitgerukt
• door de overlast kunnen buren niet in de tuin zitten, en in de woonkamer moet de tv en de radio luider worden gezet om boven het geschreeuw van de jongeren uit te kunnen komen
• de auto, een struik en potten met planten van bewoners beschadigen

Als voorbeeld wijst de kantonrechter op het niet weersproken feit dat zij takken van een struik in de tuin van buren hebben geplukt om die vervolgens op te eten.

Volgens Openbaar Belang viel de overlast wel mee, stelden zij tijdens de rechtszaak. ‘Ze hebben wel last, maar er is geen sprake van onrechtmatige overlast. De klachten hangen vooral samen met hun beleving.’

Dat vond de rechter toch niet, blijkt uit een tussenvonnis. ‘Ook is van belang dat de klachten van [eiseres] en [eiser] begin 2017 hebben geleid tot de aanstelling van een onafhankelijke procesbegeleider. In de gemeenteraad is in september 2017 nog aandacht geweest voor de situatie. Dit alles wijst erop dat de klachten niet vooral een kwestie van beleving zijn zoals WOB aanvoert, al is het onmiskenbaar zo dat de één meer gevoelig is voor (bijvoorbeeld) geluiden dan een ander. Beleving zal best een rol spelen omdat [eiseres] meer dan gemiddeld genomen gevoelig is voor luid praten/schreeuwen, maar daarmee kan de gestelde overlast niet wegverklaard worden.’

21 meldingen bij politie

De gemeente Zwolle en Openbaar Belang probeerden de overlast van de buurtbewoners vooral te bagatelliseren. Volgens stichting Timon werd de politie in de periode 18 maart 2016 tot en met 8 december 2017 slechts vier keer opgeroepen voor meldingen van overlast. De buren kregen een rapport van de politie in handen en daar bleek dat er in de periode december 2015 tot augustus 2017 liefst 21 meldingen (waaronder klachten en 112-oproepen) waren binnengekomen. ‘Dat is best veel’, vond de rechter. Een verklaring voor het opvallende verschil werd door Openbaar Belang niet gegeven tijdens de rechtszaak.

Openbaar Belang en Timon probeerden bij de rechter nog in te brengen dat de meldingen van overlast al een tijd waren gestopt, waardoor zij de indruk wekten dat er geen klachten (meer) waren. Ook door dat argument zette de rechter een streep. ‘Uit de omstandigheid dat al langere tijd geen klachten meer zijn binnengekomen leiden WOB en Timon af dat die klachten er niet meer zijn, maar dat is een misvatting. In de overgelegde rapportage staat dat [eiseres] en [eiser] zijn gestopt met klagen omdat er toch niks veranderde.’

Hun gedrag zal allicht met meer rumoer en lawaai gepaard gaan dan dat van een doorsnee gezin met kinderen. Daar komt in dit geval bij, dat het om jongeren gaat uit vooral Eritrea, die niet gewend zijn aan de Nederlandse cultuur en wat hier te lande als normaal woongedrag wordt beschouwd.

De rechter gaf in een tussenuitspraak aan dat de huurovereenkomst tussen Openbaar Belang en Timon moest worden opgezegd. Ze gaf de omwonenden gelijk. ‘Het behoeft geen toelichting dat van tien tot twaalf samenwonende, minderjarige jongens in de leeftijd van 14 tot 18 jaar, of die nu autochtoon of allochtoon zijn, geen woongedrag kan worden verwacht dat overeenstemt met hetgeen als normaal woongedrag wordt beschouwd. Hun gedrag zal allicht met meer rumoer en lawaai gepaard gaan dan dat van een doorsnee gezin met kinderen. Daar komt in dit geval bij, dat het om jongeren gaat uit vooral Eritrea, die niet gewend zijn aan de Nederlandse cultuur en wat hier te lande als normaal woongedrag wordt beschouwd. Als voorbeeld wijst de kantonrechter op het niet weersproken feit dat zij takken van een struik in de tuin van [eiseres] en [eiser] hebben geplukt om die vervolgens op te eten. Ook wijst de kantonrechter op het eveneens onweersproken gebleven feit dat deze jongeren kennelijk gewend zijn op luide toon met elkaar spreken ook zonder dat zij ruzie of een meningsverschil hebben. Dat een groep van 10 tot 12 jongens van genoemde leeftijd en met genoemde achtergrond overlast veroorzaakt, wekt op zichzelf dan ook geen verbazing.’