Inwoners Zwolle-Zuid spelen leger in Slag bij Harculo

De Slag bij Harculo is zaterdag herdacht. Het is precies 800 jaar geleden dat de veldslag, tussen het leger van de Bisschop en het Sallands Boerenleger onder leiding van de Ridders van Buckhorst en van Voorst plaatsvond. Die werd nagespeeld met allerlei figuranten uit Zwolle en omgeving. Inwoners van Zwolle-Zuid speelden het leger van de bisschop.

In de zomer van 1224 trok het leger van de bisschop richting Salland. In Harculo, waar de Sallanders zich hadden verschanst achter een lage aarden wal, kwam het tot een veldslag. Het moet een ongelijk gevecht geweest zijn, de boeren die met hun hooivorken, bijlen en lange messen onbeschermd het gevecht aangingen. De bisschop maakte onder het gewone volk veel gevangenen die hij later naar willekeur strafte met een geldboete. Zijn ridders moesten extra boeten en hun burchten werden tot aan de grond toe gelijk gemaakt.

Slag bij Ane

Ondanks een wapenstilstand bleef het onrustig in Overijssel. Nu waren het de Drenten die met een leger optrokken naar Ommen en daar de Sallanders versloegen. Dit liet de bisschop niet over zijn kant gaan en met hulp van bevriende ridders bracht hij een groot leger op de been om de opstandelingen eens en voorgoed een lesje te leren. Maar het tegendeel gebeurde: het haast onoverwinnelijk leger van ridders en schildknapen van de bisschop wordt een moeras ingelokt. De paarden en de ridders met hun zware wapenuitrusting zakken weg in de stinkende drab van het moeras. Het licht geklede Drentse leger profiteert er optimaal van en hakt het bisschoppelijk leger in de pan.
De Slag bij Ane heeft veel impact gehad. De macht van de bisschop van Utrecht over het noordelijk deel van het Sticht was nu definitief gebroken en bracht de Drenten en Groningers veel vrijheid. Overijssel daarintegen werd de komende eeuwen vaak letterlijk het strijdtoneel.

Herdenken

In 1233 wordt als boetedoening en ter nagedachtenis van de 140 gesneuvelde ridders het Zwartewaterklooster ten noorden van Hasselt gebouwd. Het verhaal gaat dat de ridders na de slag hier zijn begraven op een plek die bekend staat als “Het olde kerkhof” op 800 meter afstand van het vroegere klooster. Er zijn plannen om dit in 2027 te herdenken in Zwartewaterklooster en in Ane.

Zwolse stadsrechten

Na de slag bij Ane waarbij een groot deel van de Sallandse edelen was weggevaagd, kon de bisschop geen beroep meer op hen doen. Hij zocht hulp bij Zwolle en dat kreeg hij ruimschoots. Als dank gaf de bisschop Zwolle stadsrechten onder meer mocht ze zich versterken met muren en grachten om zich te beschermen tegen naburige roofridders. De stadsrechten gaven Zwolle meer aanzien en macht.