Kunstenaar geldverslindend project slaat terug

De VVD wil dat kunstenaar Ben Raaijman een tegenprestatie levert voor het onafgemaakte kunstwerk ‘Geheugentheater’ in Stadshagen. De gemeente heeft het contract met Raaijman inmiddels ontbonden en eist nu drie ton van hem. Maar de kunstenaar uit Hoogwoud (Noord-Holland) slaat nu zelf ook terug. ‘De gemeente speelt verstoppertje.’

Bent u een oplichter?

‘Nee, dat ben ik zeer zeker niet. Ik ben een hardwerkende kunstenaar die grote projecten heeft gedaan. Niet van vier- of vijfduizend euro, maar echt serieus werk.’

Het project van het Geheugentheater in Stadshagen is nu compleet stilgevallen en wordt niet meer voltooid. Bijna drie ton aan gemeenschapsgeld heeft het gekost. Wie is daar de schuldige van?

‘Ik heb grote fouten gemaakt. In 2009 kwam ik door mijn scheiding en mijn huis dat onder water stond in de problemen. Serieuze financiële problemen. Het enige wat ik toen kon doen is naar de gemeente stappen en hen vertellen wat er aan de hand was en gezamenlijk tot een oplossing proberen te komen. Maar bij hen ontstond een soort paniek en was er duidelijk onwil merkbaar om eruit te komen. Elk voorstel mijnerzijds aan de gemeente Zwolle om er alsnog uit te komen werd zonder nadere motivering afgewezen. Voordat ik het wist had de rechtbank mij bij verstek veroordeeld om het project af te maken en heeft als prikkel om het af te maken daar een dwangsom op gelegd. Deze dwangsom zelf (€15.000,- per week ) maakte afmaken van het werk onmogelijk. Ik was te laat met het zoeken van een advocaat. Dat was juridisch onbenullig, maar ik ben een kunstenaar en geen juridisch specialist.’

Even terug naar het project. Waarom is dat nooit afgemaakt?

‘Het project is deels in het slop geraakt, omdat er politieke kwesties achter zaten. Toen wij ermee begonnen was er een aantal Zwolse welzijnsinstellingen die zich er ook mee bezig wilden houden. Uiteindelijk lag een deel van het project ook bij een van de instellingen. Wij hebben destijds een presentatie gedaan, maar er werd door de politiek besloten om een openbare inschrijving te doen. Toen werd iedereen boos en begonnen instellingen te procederen. Dat heeft voor vertraging gezorgd, net als het eindeloos bekijken van waterhoogtes, vergunningprocedures enzovoort. Doe je zo’n project met een aannemer dan wordt hier allemaal rekening mee gehouden in de contracten, maar met een kunstenaar niet. Dat zou eigenlijk wel moeten. En in 2009 begonnen mijn persoonlijke problemen, waardoor alles nóg meer vertraging opliep.’

In de media en de publieke opinie bent u wel de oplichter.

‘Zo hebben ze mij ook op GeenStijl genoemd. Dan kun je het verder wel schudden. Dan komt er zoveel ellende over je heen. Grote opdrachten die ik had werden gecanceld, dankzij de publiciteit en de houding van de gemeente Zwolle. En dan beland je opeens in een vicieuze cirkel, het wordt almaar erger. Eigenlijk zou je er gewoon uit moeten komen als een van de partijen in de problemen raakt, zoals ik in 2009. De gemeente doet deze zaken ook met een kunstcommissie, een stel goedwillende amateurs. Maar als er een probleem is moet je dat professioneel willen en kunnen oplossen. Ik ben maar een eenling, ik kan dat allemaal niet alleen.’

U moet nu drie ton terugbetalen. De gemeente zal ook uw toekomstige inkomsten goed in de gaten houden en daar beslag op laten leggen als dat mogelijk is.

‘Dat doen ze nu al.’

Volgens De Stentor bent u failliet.

‘Dat ben ik niet. Maar als ik drie ton moet terugbetalen, dan ben ik het zeker wel.’

Kunt u er nog uitkomen met de gemeente?

‘Wij sturen elke maand weer nieuwe voorstellen om tot een oplossing te komen, maar de gemeente speelt verstoppertje.’

Heeft u uw leven weer op de rit?

‘Ik ben hard aan het werk, alleen is het Zwolle-verhaal wel een groot probleem. Ik ben vaak terughoudend in de media geweest, omdat ik vind dat publiciteit leidt tot een verharding van standpunten. Maar veel harder dan nu, kan het niet meer. Daarom wil ik ook terugvechten.’

De VVD wil een tegenprestatie van u. U zou misschien moeten bijdragen in verzorgingshuizen of moeten schoonmaken in het kader van de participatiewet.

‘Ik wil ook wel een tegenprestatie van hen. Ze moeten het overleg met mij serieus nemen en de feiten kennen voor ze grote woorden gaan gebruiken.’