Moordenaar Aa-landen: ‘De eerste de beste moest dood’

De 17-jarige O. is vandaag veroordeeld tot twee jaar jeugddetentie voor de moord op straatmuzikant Zdravko Vazov en de poging tot moord op een omstander. Maar hoe heeft het zover kunnen komen? ‘De man speelde een liedje, volgens mij kerstmuziek, waardoor ik het gevoel kreeg dat ik nergens bij hoorde.’ Een reconstructie.

Alle alarmen gaan vrijdagavond 2 december om 19.33 uur af bij de politie in Zwolle. Verscheidene meldingen komen er binnen van een steekpartij bij winkelcentrum De Dobbe in de Aa-landen. Als de eerste politieagenten arriveren zien ze in supermarkt Jumbo, net voorbij de kassa’s, straatmuzikant Zdravko Vazov in een plas bloed liggen. Op de groenteafdeling ligt een andere man, ook zwaargewond. Niet ver daarnaast zien ze omstanders op een jongeman zitten: de 17-jarige O.

Vazov wordt in kritieke toestand naar de Isala Klinieken gebracht. Op 3 december, om 2.05 uur, overlijdt de straatmuzikant daar aan zijn verwondingen. Uit het rapport van de schouw blijkt dat Vazov om 20.10 uur op de Spoedeisende Hulp is binnengebracht met bijna dertig steekwonden in zijn lichaam, onder andere in de linkerschouder, links op de schouder, borst en in de buik. De Bulgaarse straatmuzikant en verkoper van de daklozenkrant overlijdt uiteindelijk ten gevolge van een shock veroorzaakt door bloeding uit de verwondingen.

Het andere slachtoffer, de man op de groenteafdeling, is inmiddels óók in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht en vrijwel meteen geopereerd. Tijdens de operatie wordt gezien dat de rechter hartkamer en de rechter long zijn geperforeerd. Daarbij zijn twee slagaderen in de borstholte doorkliefd. De man overleeft de operatie wel.

Slecht geslapen
De ochtend van de moord wordt de 17-jarige O. wakker in de RIBW aan de Volterbeek in de Aa-landen. Hij heeft slecht geslapen, omdat het boven hem rumoerig en erg lawaaierig was, verklaart hij later tegen de politie. Dat was het beginpunt van zijn irritatie. ‘Het werd almaar erger, ook met het verleden enzo’, zegt hij.

O. was 5 jaar toen hij werd geadopteerd door een Nederlands gezin dat in de regio van Zwolle woont. Hij moet uit zijn vaderland Colombia vertrekken, of hij het nu wil of niet. Zijn ouders heeft hij nooit gekend. Dat gevoel van leegte komt bij hem op als hij ’s ochtends in bed ligt. ‘Dus dan ga je een beetje nadenken. Niet alles loopt zoals je wilt, zeg maar. Je kropt dan je gevoelens op en dan explodeert dat op een gegeven moment. Ik heb me altijd ingehouden en op een gegeven moment kan dat niet meer (…) Ik haat mijn hele leven. (..) Gewoon mijzelf zijn, ik moet me altijd aanpassen en daar word je gek van. Eigenlijk was ik al doorgedraaid, maar ik hield mijzelf eigenlijk altijd in, zo is het mijn hele leven al‘, zegt hij op 3 en 4 december tegen de politie.

Volgens een klinisch multidisciplinair onderzoek van Pro Justitia is O. een beschadigde jongen die bij aankomst in Nederland zijn identiteit heeft moeten inleveren. ‘Het gevolg hiervan is dat bij hem op onbewust niveau veel boosheid is ontstaan die hij nooit heeft kunnen uiten. (…) Vanaf jonge leeftijd heeft hij zich als een overlever moeten opstellen en egocentrisch in het leven moeten staan. (…) Geconcludeerd kan worden dat dan ook sprake is van een ziekelijke stoornis te weten een reactieve hechtingsstoornis van het geremde type, een identiteitsprobleem en een bedreigde persoonlijkheidsontwikkeling’, schrijven de onderzoekers. O. zou door zijn emoties volgens hen een ‘snelkookpan’ zijn.

Ruzie
Als O. die avond aan de eettafel zit, gaat het opnieuw mis. Hij krijgt ruzie met een andere bewoner van de RIBW die hatelijke opmerkingen over zijn biologische ouders maakt. Ook had hij een slechte dag, omdat hij naar de leerplichtambtenaar moest. ‘Dat zorgde voor stress.’ De opmerkingen over zijn biologische ouders raken een gevoelige snaar bij O. ‘Ik werd daar boos over. Ik begon na te denken dat ik mijn biologische ouders nooit heb gekend en dat ik niet geadopteerd had willen worden. Ik had destijds geen eigen keuze om in mijn eigen land te blijven. Ik had er niets over te zeggen dat ik uit mijn land weg moest. Ik was al boos, maar werd steeds bozer. Na het eten zei de groepsleiding dat ik rustig moest worden’, zegt hij 5 juni bij de terechtzitting.

De groepsleiding haalt O. en zijn belager uit elkaar. O. moet de vaatwasmachine inruimen en ziet in de keuken een mes liggen van ongeveer 20 centimeter lang. Die neemt hij stiekem mee. ‘Op mijn kamer ging ik mijn boosheid uiten. Ik heb toen een paar keer in de gordijnen en in de dozen gestoken. Ik deed dit om mijn woede af te reageren. Ik kon mij niet beheersen. Daarna wilde ik naar buiten.’

Op de gang komt hij opnieuw de jongen tegen die hem heeft beledigd. O. wil verhaal halen en uitleg over de opmerkingen van eerder die avond. Het loopt uit de hand en O. wordt steeds bozer. Op dat moment heeft hij de mes al in zijn binnenzak en hij overweegt om de jongen uit de RIBW neer te steken. De groepsleiding komt echter tussen beiden, waarna O. naar buiten gaat en zijn fiets pakt.

Dan gaat het uiteindelijk toch nog fout. O. wordt alleen maar bozer. ‘De eerste die ik zou tegenkomen wilde ik neersteken.’ O. fietst naar het winkelcentrum en treft Vazov. ‘De man speelde een liedje, volgens mij kerstmuziek, waardoor ik het gevoel kreeg dat ik nergens bij hoorde. Ik kan mij nog vaag herinneren dat ik daar die man aanvloog en hem een paar keer heb neergestoken. Die man rende naar binnen en ook in de Jumbo heb ik hem neergestoken’, zegt hij op 5 juni in de rechtbank.

Vazov overleeft de aanslag niet, het andere slachtoffer wel. Maar uit de stukken blijkt dat hij getekend is voor het leven. De man kampt met de lichamelijke en geestelijke gevolgen van de aanval en de grote impact die de gebeurtenis op zijn, maar ook het leven van zijn gezinsleden, heeft gehad.

Uiteindelijk wordt O. vandaag (maandag) schuldig bevonden aan moord met voorbedachte rade. Hij krijgt twee jaar jeugddetentie met aftrek van zijn voorarrest. Ook wordt hij in een inrichting voor jeugdigen geplaatst.

Voor de complete uitspraak kijk HIER.