Spanning voor spoeddebat over zorgcrisis in Zwolle
Vijf dagen voor de verkiezingen komt de Zwolse politiek vanavond om 20.00 uur bijeen voor een spoeddebat over de zorgcrisis in Zwolle. Het College moet verantwoording afleggen hoe het kan dat de gemeente over 2017 op een tekort van 6 miljoen euro afstevent. Het kán spannend worden als de antwoorden van drie wethouders niet bevredigend zijn. Op deze vijf zaken moet u vanavond letten.
1. Geen mandaat meer voor College
In de informatienota over het naderende tekort van 6 miljoen euro schrijven wethouders Eefke Meijerink (PvdA) en Ed Anker (ChristenUnie) ook dat er oplossingen op de korte termijn worden voorgesteld. Er wordt gedacht aan een aantal maatregelen. Zo zullen nieuwe beleidsontwikkelingen voorlopig worden aangehouden en zal er kritisch gekeken worden naar de uitvoering van bestaand beleid. De medewerkers van het sociaal wijkteam krijgen bovendien de opdracht om vragen voor ondersteuning scherper te beoordelen.
Die passage is slecht gevallen, vooral omdat er ook wordt geschreven dat het nog niet duidelijk is hoe het tekort van 6 miljoen is ontstaan. Er zal vanavond worden voorgesteld dat dit College niet meer het mandaat heeft om die verkapte bezuinigingen op te leggen. Want hoe kun je een patiënt medicatie toedienen als je niet eens weet wat de kwaal is?
2. Wethouder Jan Brink moet ook verantwoording afleggen
De meeste uitleg moet komen van wethouders Meijerink (PvdA) en Anker (ChristenUnie). De eerste is verantwoordelijk voor het tekort van 3,5 miljoen euro op de Wmo, de tweede voor de 2,5 miljoen euro op Jeugdzorg. Maar ook voor Jan Brink (D66) wordt het een zware avond. Is de wethouder van Financiën wel in control geweest? Langzaam ebt het vertrouwen in zijn beoordelingsvermogen weg. Niet alleen deze kwestie, maar ook het fiasco van de Stadkamer, het Shared Service Centre, de Spoorzone en de WRZV hallen – allen projecten waar geld bij moest – worden hem aangerekend. Waarom wist hij hier niets van? Heeft hij bij zijn collega-wethouders wel voldoende de vinger aan de pols gehouden als wethouder van Financiën?
3. De PvdA en ChristenUnie krijgen er flink van langs
Het zijn de twee coalitiepartijen die het sociale gezicht van het College zouden moeten zijn, maar juist deze twee hebben altijd volgehouden dat de koers van keiharde bezuinigingen op het sociaal domein in Zwolle de juiste was. Voorstellen vanuit de oppositie om minder te snijden in de zorg voor de allerzwaksten werden zowel door de PvdA als de ChristenUnie tegengehouden.
Ook toen er in 2016 al een tekort was op de Jeugdzorg zagen de twee partijen het probleem niet zo. ChristenUnie-raadslid Job Looijenga toen: ‘Ik geloof in een betere kwaliteit van zorg voor minder kosten. Er zijn mogelijkheden zat. (…) Als je er op zo’n groot budget een paar procenten naast zit, heb je het nog niet zo gek gedaan.’
Eefke Meijerink, toen nog fractievoorzitter van de PvdA, vertelde in dat debat zelfs dat wethouder Ed Anker de problemen met het overschrijden van de budgetten had moeten zien aankomen. ‘We willen meer inzicht hebben in de oorzaken.’ Nu moet Meijerink, na het vertrek van Nelleke Vedelaar wethouder geworden, zélf samen met Anker uitleg geven waarom zij dit niet heeft zien aankomen en wil de gemeenteraad inzicht hebben in de oorzaken.
4. Er is geen tekort
Dat zal nog vaak terugkomen vanavond. Er is geen tekort, er is alleen verkeerd begroot. Mensen die zorg nodig hebben, hebben zorg nodig. Of je gaat die mensen geen zorg meer verlenen, óf je vergroot de budgetten. Met andere woorden: welke politieke keuzes maak je als partij? Oppositiepartijen Swollwacht, SP en GroenLinks hebben de laatste vier jaar herhaaldelijk gezegd dat er niet zoveel gesneden moet worden in het sociaal domein en waren vooral teleurgesteld in de opstelling van de PvdA. ‘Joop den Uyl zal zich omdraaien in zijn graf’, bitste Swollwacht-fractievoorzitter William Dogger weleens.
Die drie oppositiepartijen, in ieder geval samen met het CDA, zullen vanavond opnieuw aankaarten dat het tekort moet worden aangevuld. De grote vraag is dan wel: waarvan betalen we die 6 miljoen euro, ook in de wetenschap dat het tekort in 2018 zelfs naar 8 miljoen euro loopt? In een eerder voorstel wilde het trio de ozb verhogen om de ingrepen in het sociaal domein te verzachten. Het lijkt, zo vlak voor de verkiezingen, onwaarschijnlijk dat daar vanavond duidelijkheid over komt.
5. Motie van wantrouwen of afkeuring
De kans is klein dat er vanavond een motie van wantrouwen of een motie van afkeuring zal worden ingediend, maar het kán wel, laten sommige partijen weten. Alles heeft te maken met de opstelling van met name Meijerink en Anker. Als dat duo vanavond níét de hand in eigen boezem steekt, de problemen bagatelliseert en de schuld aan anderen blijft geven is een dergelijke motie niet uitgesloten. De kans dat zo’n motie zal worden aangenomen is vrijwel nul procent, omdat de coalitie (PvdA, VVD, D66 en ChristenUnie) die niet zal steunen.
Het debat begint vanavond (vrijdag) om 20.00 uur en is hier live te volgen.