‘Zwolle heeft vier jaar op slot gezeten, het moet gaan bruisen’

Swollwacht wil na de verkiezingen voor het eerst in haar bestaan onderdeel zijn van het College van B en W. Lijsttrekker William Dogger (59) vertelt over zijn drijfveren en de kracht van lokale partijen. Het wordt een lichtelijk emotioneel gesprek. ‘Doe er dan wat aan, verdomme!’

Halverwege het interview raakt William Dogger lichtelijk geëmotioneerd. ‘Je wilt niet weten wat voor een ellende je allemaal ziet.’ De oud-marinier pauzeert even wanneer hij verhaalt over zijn ervaringen als voorzitter van Stichting Dierenasiel in Zwolle. ‘Mishandelde dieren worden binnengebracht door de politie. Ze zijn meer dood dan levend en al die vrijwilligers van het Dierenasiel doen er álles aan om zo’n beestje weer op te lappen en het geluk terug te laten krijgen. Elke keer als ik zo’n arme stumper binnen zag komen, vond ik dat vreselijk. Er is nog zóveel dierenleed in Zwolle, daar hebben mensen geen weet van. Die beestjes kunnen zichzelf niet redden, zijn weerloze wezens. Als wij met Swollwacht in het College komen, wil ik de portefeuille dierenwelzijn. Mensen staan bij ons op nummer 1, maar er moet echt wat gedaan worden aan dierenleed in deze stad.’

‘Zwolle heeft een dorps karakter gekregen door de invloed van de ChristenUnie. We hebben een paar zondagen dat de stad open is, maar de rest van het jaar zit alles op slot.’

Dogger wil op sociale onderwerpen – voor mens en dier – meer betrokkenheid van de gemeente. ‘Daar ben ik de politiek voor ingegaan, om mensen en dieren te helpen. Ook bij mensen heb ik zoveel ellende gezien in de tijd dat ik in de politiek zit. En vergis je niet, het kan zomaar gebeuren. Jij of ik kunnen van het ene op het andere moment in de problemen raken. Help die mensen dan. Dat kún je ook doen in de gemeentepolitiek. Doe dat dan ook, verdomme.’

Het voelt toch vreemd om de Swollwacht-fractievoorzitter lichtelijk geëmotioneerd aan tafel te zien zitten. De laatste vier jaar was hij keihard in debatten, vooral als het ging over de bezuinigingen in Zwolle op het sociaal domein. In 1978 werd hij dienstplichtig marinier, vooral gestationeerd in de tropen. ‘Daar heb ik de rest van mijn leven profijt van gehad. Kameraadschap, samenwerken, mensen en dieren in nood helpen.’ We spreken Dogger in de fractiekamer van Swollwacht, de kleinste kamer van alle acht partijen. ‘We waren de vorige verkiezingen de kleinste partij, dan krijg je ook de kleinste kamer. Andere partijen doen moeilijk als ze moeten verhuizen na een tegenvallende verkiezingsuitslag. Ons maakt het niets uit. Er staat een tafel en stoelen. Meer heb je niet nodig. Waarom moeilijk doen?’

Hoe heeft u Zwolle de laatste vier jaar zien veranderen?

‘De mooie veranderingen zijn de toenemende diversiteit in de stad geweest. Ook de ontwikkelingen van Stadshagen en andere gebieden vind ik mooi. En alles wat er in de binnenstad is gebeurd. Maar op sociaal gebied is Zwolle achteruit gegaan. Veel mensen zijn werkloos, vooral ouderen. In de Jeugdzorg zijn wachtlijsten, armoede neemt toe, mensen die afhankelijk zijn van wmo-zorg zijn de laatste vier jaar gekort. Al die kwetsbare mensen krijgen niet de hulp die ze verdienen. En met huisvesting lopen we achter. Er zijn te weinig nieuwe woningen geproduceerd.’

‘Maar bovenal vind ik dat de stad op slot is gezet. Zwolle heeft een dorps karakter gekregen door de invloed van de ChristenUnie. We hebben een paar zondagen dat de stad open is, maar de rest van het jaar zit alles op slot, ondanks de beloftes van de andere collegepartijen D66, VVD en PvdA. Ze zijn deze verkiezingscampagne weer aan het wijzen naar de ChristenUnie, maar die partij kun je het niet kwalijk nemen. Die drie moeten vooral naar zichzelf wijzen. We hopen dat deze stad na de verkiezingen – wie er dan ook in het College komt te zitten – van het slot wordt gehaald. Zwolle is geen dorp, het heeft de potentie om een bruisende stad te worden. Houd dat vanuit de politiek niet tegen.’

Die drie partijen hebben een compromis gesloten met de ChristenUnie. Swollwacht zegt nu al dat er twee breekpunten zijn: windmolens en koopzondagen. Daarvan zeggen anderen weer: dat kan je niet doen, want dan sluit je voor de uitslag van de verkiezingen al andere partijen uit.

‘De ChristenUnie is een prima partij om zaken mee te doen, maar je moet je tijdens collegeonderhandelingen niet zomaar weg laten zetten. Dat is wel gebeurd. Dan moet je ook het lef hebben om gewoon te zeggen: dan doen wij niet mee. En als je dat als drie partijen zegt dan doet de ChristenUnie gewoon niet mee, of ze nu hebben gewonnen of niet. Dan maak je andere keuzes.’

‘Als ik vier jaar lang als partijleider van Swollwacht zeg dat ik geen windmolens in Zwolle wil en ik kom een week na de verkiezingen lachend de onderhandelingskamer uitlopen met de mededeling dat er tóch windmolens komen, ben ik geen knip voor mijn neus waard. Dat gaat niet gebeuren. Ik denk dat juist veel mensen afhaken van de politiek omdat de partijen A zeggen en B doen.’

‘Ik durf de windmolens wel als breekpunt te noemen, omdat ik denk dat er zoveel andere manieren zijn om aan onze duurzaamheidswensen te voldoen. Voor ons is duurzaamheid óók een van de belangrijkste verkiezingspunten, maar wij denken dat dat ook zonder windmolens kan. Swollwacht wil ook referenda bij majeure zaken in de stad. Windmolens zouden dan een prachtig mooi onderwerp zijn voor een referendum. Als wij gaan besturen en andere partijen willen windmolens dan moeten ze ons op z’n minst toestaan dat wij er een referendum over kunnen houden.’

Maar dan is het referendum dus het breekpunt en niet de windmolens?

‘In principe is dat zo. Als wij aan tafel zitten en als ons niets wordt gegund – niet een stad zonder windmolens en niet de mogelijkheid voor een referendum daarover – dan vraag ik me af hoe wij als Swollwacht geloofwaardig kunnen blijven. Maar ik denk zelf dat de soep bij de andere partijen over dit onderwerp niet zo heet wordt gegeten als dat die wordt opgediend.’

‘Ik heb me de laatste vier jaar boos gemaakt over de ingrepen op het sociaal domein van de PvdA in Zwolle. Maar ik heb aan niemand een hekel.’

De laatste vier jaar had Swollwacht vooral haar pijlen gericht op de PvdA, nota bene de partij waar Dogger zelf politiek is ontgroend. ‘Ik had me bij die partij aangesloten omdat ze destijds opkwam voor de sociaal zwakkere mensen. Maar ik schrok al toen Wim Kok vertelde dat de partij haar ideologische veren moest afschudden. Vervolgens heb je die partij ook van links naar rechts zien bewegen. Ik heb me, overigens samen met de SP en GroenLinks, de laatste vier jaar boos gemaakt over de ingrepen op het sociaal domein van de PvdA in Zwolle. Maar ik heb aan niemand een hekel. Politiek is politiek, daarna moet je wel samen een glas wijn of een biertje kunnen drinken.’

Hoe betrouwbaar is Swollwacht om te besturen?

‘Wij zijn heel betrouwbaar. Wij hebben geleerd van de fouten in het verleden. Het bestuur heeft dit keer ook maatregelen genomen door beter te werven en mensen te zoeken die niet alleen betrokken zijn, maar ook een team kunnen vormen. Aan de andere kant is het niet vreemd dat er bij lokale partijen vaker stevige discussies zijn, dat gebeurt overal in Nederland. Dat komt doordat er niet één ideologie bij een lokale partij zit. Wij bestaan uit mensen die lokaal het verschil willen maken, maar die mensen stemmen landelijk op de VVD, de PvdA en zelfs de ChristenUnie. Door al die verschillende bloedgroepen kan het er op onderwerpen stevig aan toe gaan bij ons. Je wilt niet weten wat voor pittige discussies wij aan deze tafel hebben gehad. Dat vind ik helemaal niet erg. Eigenlijk vind ik dat wel mooi, dat is ook politiek. Het zegt niets over de betrouwbaarheid van een lokale partij als bestuurder van een stad.’

Moeten er zaken worden uitgesproken met andere partijen na vier jaar hard oppositie voeren?

‘Wat ons betreft niet. De laatste weken heb ik met veel andere fractievoorzitters gepraat, over gezin, sport, wat je als mens drijft. Ik denk dat we dat allemaal bewust hebben gedaan. Gewoon kijken wie iemand is, wat hem of haar drijft. Dan snap je van de ander ook beter waarom er irritatie is of juist bevlogenheid op een bepaald onderwerp. Je merkt in de campagne dat alles scherper wordt, maar het is nooit unfair geweest. Van geen enkele partij trouwens.’

Wat doet William Dogger als Swollwacht dit keer een slechte uitslag scoort? Kunt u dan nog aanblijven?

‘Dan blijf ik, want er zijn altijd veel mensen die op je hebben gestemd. Je moet je dan wel afvragen of je in de toekomst door wilt gaan. Maar dat zien we dan wel. Ik ben in ieder geval géén wegloper. Dat hoeft ook niet, want ik denk dat wij het héél goed zullen doen.’